Różnice indywidualne w rozwoju emocjonalnym

            Rozwój emocjonalny przebiega zgodnie z możliwym do przewidzenia wzorem. Jednak u poszczególnych jednostek zachodzą różnice pod względem częstotliwości, nasilenia i czasu trwania poszczególnych emocji oraz wieku, w którym się pojawiają. Te różnice zaczynają się ujawniać pod koniec wieku niemowlęcego, a z upływem dzieciństwa stają się coraz częstsze i wyraźniejsze. Różnice indywidualne w rozwoju emocjonalnym są związane z:

1. wiekiem (w miarę jak dzieci wzrastają, ich sposób wyrażania emocji staje się mniej gwałtowny; w związku z reakcjami dorosłych na gwałtowne wybuchy emocjonalne, nawet takie, które wyrażają radość i inne przyjemne emocje, dzieci hamują niektóre reakcje emocjonalne, ich emocje mają tendencję do dłuższego trwania, niż gdyby zostały wyrażone w sposób bardziej gwałtowny);
2. stanem fizycznym dziecka w danym momencie (dzieci zdrowe nie są tak pobudliwe jak dzieci o słabym zdrowiu);
3. poziomem intelektualnym (dzieci inteligentne na ogół reagują emocjonalnie na szerszy zakres bodźców niż dzieci mniej inteligentne i lepiej też kontrolują swoje reakcje emocjonalne);
4. warunkami środowiskowymi;
5. płcią (chłopcy przejawiają na ogół częściej i intensywniej te emocje, które uważa się za charakterystyczne dla ich płci, a więc np. gniew,
   w przeciwieństwie do emocji przypisywanych raczej dziewczynkom, jak np. strach, lęk i miłość)
6. zróżnicowanie zachowań emocjonalnych zależy od tego, w jakim stopniu zaspokajają one potrzeby dziecka (jeśli wybuchy złości zaspokajają potrzebę zwrócenia na siebie uwagi i dają dziecku to, czego pragnie, będzie ono nadal się do nich uciekać przy realizacji swoich celów, a nawet je nasilać w nadziei na zwiększenie ich wartości jako środka umożliwiającego osiągnięcie pożądanych celów).

Opracowanie K. Procek-Hryniewicz

na podstawie książki E. Hurlock „Rozwój dziecka”