język polski język angielski biologia matematyka informatyka historia muzyka plastyka technika religia wychowanie fizyczne geografia język mniejszości narodowej geografia

klasa 5

język polski

OGÓLNE KRYTERIA OCENIANIA
DLA KLASY
V

 

 

 

dopuszczający

  • poziom umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi klasy piątej umożliwia osiąganie celów polonistycznych
  • uczeń potra wykonać zadania teoretyczne i praktyczne o niewielkim poziomie trudności

 

dostateczny

  • poziom zdobytych umiejętności i wiadomości objętych wymaganiami edukacyjnymi klasy piątej pozwala na rozwijanie kompetencji ujętych w programie i wynikających
    z podstawy programowej
  • uczeń wykonuje zadania teoretyczne i praktyczne typowe o średnim poziomie trudności ujętych w programie i wynikających z podstawy programowej

 

dobry

  • uczeń poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności ujęte w programie nauczania
    i wynikające z podstawy programowej, rozwiązuje samodzielnie typowe zadania teoretyczne i praktyczne

 

bardzo dobry

  • uczeń sprawnie się pouguje zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte w programie nauczania i wynikające z podstawy programowej, potra zastosować poznawiedzę do rozwiązywania zadań i problemów
    w nowych sytuacjach

 

celucy

  • uczeń biegle się pouguje zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych objętych programem nauczania i wynikających
    z podstawy programowej, proponuje rozwiązania nietypowe; jest twórczy, rozwija własne uzdolnienia

 

 

 

 

 

 

 

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA DLA KLASY V

 

 

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

 

I. Kształcenie literackie i kulturowe

SŁUCHANIE

  • skupia uwagę na krótkich wypowiedziach innych osób, rozumie ogólny sens słuchanych utworów, rozumie polecenia nauczyciela, wypowiedzi innych uczniów
  • wskazuje najważniejsze informacje w wysłuchanym tekście, zwłaszcza w jego warstwie doownej, rozpoznaje proste intencje nadawcy
  • reaguje na wypowiedzi innych werbalnie i niewerbalnie (mimi, gestem, postawą)

 

CZYTANIE

  • identykuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w prostych tekstach literackich oraz typowych sytuacjach znanych uczniowi z doświadczenia i obserwacji
  • rozpoznaje proste intencje nadawcy, np. pytanie, prośbę, odmowę, przeprosiny, zaproszenie
  • wskazuje najważniejsze informacje w odpowiednich fragmentach przeczytanego tekstu, zwłaszcza w dosłownej warstwie tekstu i wyrażone wprost
  • odczytuje informacje zamieszczone na przykład w słowniczku przy tekście, przy obrazie
  • rozumie ogólny sens czytanych utworów
  • czyta teksty płynnie, stara się czytać je poprawnie pod względem artykulacyjnym
  • stara się poprawnie akcentować wyrazy
  • samodzielnie lub z niewielką pomocą nauczyciela lub uczniów wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, posługuje się akapitami
  • rozpoznaje następujące formy wypowiedzi: życzenia, ooszenie, instrukcję, przepis
  • wybiera najważniejsze informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu

DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE

  • wie, jakiego typu informacje znajdują się w słowniku ortograficznym, słowniku wyrazów bliskoznacznych i poprawnej polszczyzny
  • potrafi sprawdzać pisownwyrazu w owniku ortogracznym
  • pod kierunkiem nauczyciela odszukuje wyrazy w słowniku wyrazów bliskoznacznych
    i sprawdza użycie związków w słowniku poprawnej polszczyzny

 

ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY

  • mówi o swoich reakcjach czytelniczych
  • dostrzega zabiegi stylistyczne w utworach literackich, w tym funkcję obrazowania poetyckiego w liryce
  • z pomocą nauczyciela wskazuje apostrofę, powtórzenia, zdrobnienia, obrazy poetyckie, uosobienie, ożywienie, wyraz dźwiękonaśladowczy
  • zna pojęcia: autor, adresat i bohater wiersza
  • odróżnia teksty użytkowe od literackich
  • odróżnia utwory pisane wierszem i prozą
  • krótko mówi o wybranych elementach świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: bohater, akcja, wątek, fabuła, wie, czym jest punkt kulminacyjny
  • rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator)
  • rozpoznaje na znanych z lekcji tekstach mit, bajkę, przypowieść i nowelę, podaje
    z pomocą nauczyciela ich główne cechy 
  • zna pojęcie morał, wyjaśnia go z pomocą nauczyciela 
  • zna pojęcia: wers, zwrotka, rym, refren, rytm
  • wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie i film spośród innych przekazów
    i tekstów kultury
  • przypisuje podstawowe cechy bohaterom oraz ocenia ich postawy w odniesieniu do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość
  • z pomocą nauczyciela podejmuje próby odczytania sensu metaforycznego utworów

 

II. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

  • nawiązuje i podtrzymuje kontakt werbalny z innymi uczniami i nauczycielem, stosuje się do podstawowych reguł grzecznościowych właściwych podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem
  • odróżnia sytuację ocjalną od nieocjalnej i potra odpowiednio do typowej sytuacji komunikacyjnej skierować prośbę, pytanie, odmowę, wyjaśnienie, zaproszenie
  • formułuje proste pytania i udziela prostych odpowiedzi pod względem konstrukcyjnym, stosuje wyrazy o znaczeniu doownym
  • mówi na temat, opowiada o obserwowanych zdarzeniach, akcji książki, lmu
  • wypowiada komunikaty zawierające proste informacje
  • wyraża wprost swoje intencje
  • w kilku zdaniach opisuje obraz, ilustrację, plakat oraz przedmiot, miejsce, postać, zwierzę itp.
  • wygłasza tekst utworu z pamięci
  • pouguje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimi, gestem)
  • stara się poprawnie wymawiać i akcentować wyrazy
  • składa skonwencjonalizowane życzenia, tworzy w punktach krótką wypowiedź
    o cechach instrukcji, np. zasady gry

 

PISANIE

  • stosuje wielką litena początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, dwukropek przy wyliczeniu, przecinek, myślnik w zapisie dialogu; dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu
  • poprawnie zapisuje głoski miękkie
  • zna i próbuje stosować podstawowe zasady dotyczące pisowni wielką literą oraz pisowni ó–u, rz–ż, ch–h
  • zna podstawowe zasady dotyczące pisowni nie z rzeczownikami, przymiotnikami, przysłówkami, liczebnikami i czasownikami
  • odróżnia nazwy własne od pospolitych i stara się stosować odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką lite
  • zna i próbuje stosować podstawowe zasady układu gracznego listu oficjalnego, wywiadu, ramowego i szczegółowego planu wypowiedzi, ogłoszenia, zaproszenia, instrukcji, przepisu kulinarnego, dziennika, pamiętnika, notatki, streszczenia
  • z pomocą nauczyciela zapisuje list oficjalny, wywiad, plan ramowy i szczegółowy, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, przepis kulinarny, kartki z dziennika i pamiętnika, notatkę i streszczenie
  • pisze krótkie opowiadanie odtwórcze i twórcze, dba o następstwo zdarzeń
  • tworzy kilkuzdaniowy opis obrazu, rzeźby i plakatu
  • stara się stosować akapit jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi
  • stara się, by wypowiedzi były czytelne
  • konstruuje i zapisuje kilkuzdaniowe wypowiedzi poprawne pod względem logicznym, stara się, by były one poprawne pod względem językowym
  • przepisuje cytat w cudzysłowie

 

III. Kształcenie językowe

Zna podstawową wiedzę językową w zakresie:

  • słownictwa (np. rozpoznaje zdrobnienia, potrafi dobrać parami wyrazy bliskoznaczne, stara się tworzyć poprawne związki wyrazowe)
  • składni – konstruuje poprawne zdania pojedyncze, stosuje wielkie litery na początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na końcu, rozróżnia zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte, złożone i równoważnik zdania, wskazuje podmiot i orzeczenie w typowym zdaniu, zna wypowiedzenia oznajmujące, rozkazujące i pytające, neutralne i wykrzyknikowe, wskazuje w zdaniu wyrazy, które łączą się ze sobą, rozpoznaje określenia rzeczownika i czasownika
  • eksji – odmienia według wzoru lub z niewielką pomcą nauczyciela rzeczownik, czasownik, przymiotnik, liczebnik, zaimek, potrafi podać przykłady zaimków, wskazuje czasowniki w różnych czasach, trybach, rzeczowniki własne i pospolite, przymiotniki, przyówki i zaimki w zdaniu, przy pomocy nauczyciela okrla formę odmiennych części mowy, oddziela temat od końcówki
    w wyrazach znanych z lekcji, stopniuje przymiotniki i przysłówki, odróżnia części mowy odmienne od nieodmiennych, rozpoznaje formy nieosobowe czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na -no,
    -to), przyimek, partykułę i wykrzyknik
  • fonetyki zna alfabet, odróżnia głoskę od litery, z pomocą nauczyciela dzieli głoski na twarde i miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne, podaje przykłady głosek ustnych
    i nosowych, dzieli wyrazy znane z lekcji na głoski, dzieli wyrazy litery i sylaby, zna podstawowe reguły akcentowania wyrazów w języku polskim, stara się je stosować

 

 

 

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spnia wymagania kryterialne na ocenę dopuszczającą oraz:

 

I. Kształcenie literackie i kulturowe

SŁUCHANIE

  • ucha innych ze zrozumieniem, uczestniczy w rozmowie, zadaje pytania, odpowiada
  • wybiera najważniejsze informacje z wyuchanego tekstu, tworzy prosnotatkę
    w formie tabeli, schematu, kilkuzdaniowej wypowiedzi,
     rozpoznaje nastrój uchanych komunikatów
  • powtarza swoimi słowami ogólny sens usłyszanej wypowiedzi, opowiada fabułę uyszanej historii, formułuje pytania

 

CZYTANIE

  • identykuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w omawianych w klasie tekstach literackich oraz sytuacjach znanych uczniowi z doświadczenia
  • rozpoznaje dosłowne intencje nadawcy
  • przytacza informacje z odpowiednich fragmentów przeczytanego tekstu, zwłaszcza
    w dosłownej warstwie tekstu i wyrażone wprost
  • określa temat i ówną myśl tekstu, zwłaszcza na poziomie dosłownym
  • czyta teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym
  • poprawnie akcentuje i artykułuje większość wyrazów, stosuje intonację zdaniową podczas głośnego czytania utworów
  • w prostych tekstach oddziela fakty od opinii
  • wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, posługuje się akapitami
  • rozpoznaje cechy życzeń, ooszenia, instrukcji, przepisu
  • wybiera potrzebne informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu
  • wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi

 

DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE

  • sprawdza pisownwyrazu w owniku ortogracznym
  • potrafi wybrać odpowiednie informacje ze słownika wyrazów bliskoznacznych, słownika poprawnej polszczyzny, encyklopedii, czasopisma, stron internetowych

 

ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY

  • nazywa swoje reakcje czytelnicze
  • nazywa zabiegi stylistyczne w utworach literackich: apostrofa, powtórzenia, zdrobnienie, uosobienie, ożywienie, podmiot liryczny, (także zbiorowy), wyraz dźwiękonaśladowczy 
  • z niewielką pomocą nauczyciela odróżnia autora, adresata i bohatera wiersza
  • dostrzega funkcję obrazowania poetyckiego w liryce
  • dostrzega cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) i użytkowe
  • określa i nazywa elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: wątek, akcja, fabuła, punkt kulminacyjny
  • rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator), rozpoznaje narratora pierwszo-
    i trzecioosobowego
  • wskazuje cechy mitu, bajki, przypowieści i noweli w utworze
  • samodzielnie cytuje morał bajki i sens przypowieści
  • rozpoznaje elementy rytmu: wers, zwrot, rym, refren
  • wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie i film spośród innych przekazów
    i tekstów kultury, odczytuje je na poziomie dosłownym
  • zna pojęcia: gra aktorska, reżyser, adaptacja, ekranizacja, a także odmiany filmu
  • przypisuje cechy bohaterom oraz ocenia ich postawy w odniesieniu do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość
  • opowiada, streszcza przeczytane teksty, odczytuje sens omawianych utworów na poziomie metaforycznym

 

 

II. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

  • świadomie uczestniczy w sytuacji komunikacyjnej, stosując się do reguł grzecznościowych; używa odpowiednich konstrukcji składniowych (np. trybu przypuszczającego lub zdań pytających) podczas rozmowy z osobą dorosłą
    i rówieśnikiem, a także w różnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych
  • w typowych sytuacjach dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji, świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące
  • formułuje pytania otwarte
  • udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych
  • wypowiada się w logicznie ze sobą połączonych zdaniach na tematy związane
    z codziennością, otaczającą rzeczywistością, lekturą, filmem itp.
  • wypowiada się w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne, zdaje relację z wydarzenia
  • opisuje obraz, ilustrację, plakat oraz przedmiot, miejsce, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni; krótko, ale w sposób uporządkowany opisuje postać, zwierzę, przedmiot itp.
  • recytuje utwory poetyckie, oddając jego ogólny nastrój i sens
  • stosuje zasady poprawnej wymowy i akcentowania wyrazów rodzimych
  • składa życzenia, tworzy krótką wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry
  • wskazuje wyrazy o znaczeniu doownym i metaforycznym
  • dobiera wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne, z reguły stosuje poprawne związki wyrazowe
  • pouguje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimi, gestem)

 

PISANIE

  • stosuje wielką litena początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, najczęściej stosuje podstawowe reguły interpunkcyjne dotyczące używania przecinka (np. przecinek przy wymienianiu) i dwukropka, myślnika w zapisie dialogu; dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu 
  • poprawnie zapisuje głoski miękkie, zna i najczęściej stosuje podstawowe zasady dotyczące pisowni ó–u, rz–ż, ch–h, pisowni nie z rzeczownikami, przymiotnikami, przysłówkami, liczebnikami i czasownikami, cząstki -by z czasownikami
  • potrafi wymienić najważniejsze wyjątki od poznanych reguł ortograficznych   
  • odróżnia nazwy własne od pospolitych i potra zastosować odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką lite
  • zna i stosuje podstawowe zasady układu gracznego listu oficjalnego, wywiadu, ramowego i szczegółowego planu wypowiedzi, ogłoszenia, zaproszenia, instrukcji, przepisu kulinarnego, dziennika, pamiętnika notatki, streszczenia
  • zapisuje, uzwględniając większość niezbędnych elementów, krótki list oficjalny, kilkuzdaniowy wywiad, plan ramowy i (z pomocą nauczyciela) szczegółowy, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, przepis kulinarny, kartkę z dziennika i pamiętnika, notatkę (np. w tabeli) i proste krótkie streszczenie
  • układa opowiadanie odtwórcze i twórcze, zachowując właściwą kolejność zdarzeń, wprowadza podstawowe elementy opisu świata przedstawionego
  • tworzy na ogół poprawny opis obrazu, rzeźby i plakatu, stosując słownictwo określające umiejscowienie w przestrzeni
  • stosuje co najmniej trzy akapity jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)
  • na ogół zachowuje estetykę zapisu wypowiedzi
  • konstruuje i zapisuje kilkuzdaniowe wypowiedzi poprawne pod względem logiczno-składniowym
  • używa wypowiedzeń pojedynczych i złożonych
  • w zależności od adresata i sytuacji świadomie dobiera wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące
  • udziela odpowiedzi w formie zdań złożonych
  • stara się dostrzegbłędy ortograczne i interpunkcyjne w tworzonej wypowiedzi i je poprawiać
  • wyszukuje cytaty i zapisuje je w cudzysłowie

 

III. Kształcenie językowe

W typowych sytuacjach stosuje wiedzę językową w zakresie:

  • ownictwa wykorzystuje zdrobnienia, wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne
    w tworzonym tekście, tworzy poprawne związki wyrazowe
  • składni – rozpoznaje i konstruuje zdania pojedyncze nierozwinięte i rozwinięte oraz wypowiedzenia złożone i równoważniki zdań, używa różnych typów wypowiedzeń: oznajmujących, rozkazucych, pytających, wykrzyknikowych; neutralnych, wskazuje podmiot i orzeczenie, łączy w związki wyrazowe wyrazy w zdaniu, rozpoznaje określenia rzeczownika i czasownika, konstruuje wykres zdania pojedynczego
  • eksji – rozpoznaje i odmienia typowe rzeczowniki (własne, pospolite), czasowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki, okrla formę gramatyczną czasowników w różnych czasach, trybach, rozpoznaje na typowych przykładach typy liczebników, podaje przykłady zaimków i wyjaśnia ich funkcję, oddziela temat od końcówki w typowych wyrazach odmiennych, stopniuje przymiotniki i przysłówki, używa przyimków do określenia relacji czasowych i przestrzennych; poprawnie zapisuje czasowniki z cząstką -by, rozpoznaje formy nieosobowe czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na
    -no, -to), stosuje wykrzykniki i partykuły, rozpoznaje zaimki w tekście)
  • fonetyki zna alfabet, wyjaśnia różnicę między głoską a literą, dzieli wyrazy na głoski, litery i sylaby, dzieli głoski na twarde i miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne, ustne
    i nosowe, potrafi je nazywać, w
    ykorzystuje wiedzę na temat rozbieżności między mową a pismem do poprawnego zapisywania wyrazów, zna i stosuje podstawowe reguły akcentowania wyrazów w języku polskim, stara się je stosować

 

 

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spnia wymagania kryterialne na ocenę dostateczną oraz:

 

I. Kształcenie literackie i kulturowe

SŁUCHANIE

  • koncentruje uwagę podczas słuchania dłuższych wypowiedzi innych, a zwłaszcza odtwarzanych utworów
  • wybiera potrzebne informacje z wyuchanego tekstu, tworzy notatkę w formie tabeli, schematu, punktów, kilkuzdaniowej wypowiedzi, rozpoznaje nastrój uchanych komunikatów
  • odróżnia informacje ważne od mniej ważnych
  • na podstawie uchanego tekstu tworzy samodzielną notat: pisze plan, formułuje pytania
  • właściwie odbiera intencje nadawcy komunikatu
  • odczytuje przenośny sens wyuchanych utworów poetyckich i prozatorskich

 

CZYTANIE

  • krótko charakteryzuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w tekstach literackich oraz identyfikuje nadawcę i odbiorcę w sytuacjach znanych uczniowi z doświadczenia
  • rozpoznaje dosłowne i symboliczne intencje nadawcy
  • przytacza informacje zawarte w tekście, wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio
  • oddziela informacje ważne od drugorzędnych, fakt od opinii
  • omawia temat i ówną myśl na poziomie dosłownym, formułuje ogólne wnioski, próbuje omówić je na poziomie przenośnym
  • czyta teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym, stara się interpretować je głosowo
  • głośno czyta utwory, uwzględniając zasady poprawnej artykulacji, akcentowania
    i intonacji
  • wskazuje części składowe wypowiedzi: tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie i rozumie ich funkcję, posługuje się akapitami
  • wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w zaproszeniach, życzeniach, ooszeniach, instrukcjach, przepisach, listach oficjalnych, dziennikach, pamiętnikach, relacjach
  • wybiera i wykorzystuje informacje z instrukcji, tabeli, notatki, schematu
  • wskazuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi oraz samodzielnie tłumaczy przenośne znaczenie wybranych wyrazów, związków wyrazów w wypowiedzi

 

DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE

  • w razie potrzeby sprawdza pisownwyrazu w owniku ortogracznym
  • wybiera informacje z różnych źród, np. czasopism, stron internetowych
  • samodzielnie korzysta ze słowników wyrazów bliskoznacznych i poprawnej polszczyzny

 

ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY

  • nazywa i uzasadnia swoje reakcje czytelnicze
  • odnajduje w omawianych tekstach apostrofy, powtórzenia, zdrobnienia, uosobienia, ożywienia, obrazy poetyckie, wyrazy dźwiękonaśladowcze i objaśnia ich znaczenie
  • rozpoznaje autora, adresata i bohatera wiersza
  • wskazuje obrazy poetyckie w liryce i rozumie ich funkcję
  • wskazuje cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) oraz użytkowe
  • analizuje elementy świata przedstawionego w utworze epickim, takie jak: narrator, akcja, fabuła, wątek, punkt kulminacyjny
  • rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator), rozpoznaje narratora pierwszo-
    i trzecioosobowego
  • identykuje mit, bajkę, przypowieść i nowelę, wskazuje ich cechy   
  • przytacza i parafrazuje morał bajki, odczytuje przesłanie utworu, np. przypowieści
  • rozumie podstawową funkcję wersu, zwrotki, rymu, refrenu
  • wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie i film spośród innych przekazów
    i tekstów kultury,
    omawia je na poziomie dosłownym i probuje je zinterpretować
  • używa pojęć: gra aktorska, reżyser, adaptacja, ekranizacja, kadr, ujęcie, a także zna odmiany filmu, wyodrębnia elementy dzieła lmowego, odróżnia różne gatunki lmowe
  • charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do takich wartości, jak np. miłość – nienawiść, przyjaźń – wrogość
  • odczytuje sens analizowanych utworów na poziomie semantycznym (dosłownym),
    a z niewielką pomocą nauczyciela – na poziomie przenośnym
  • wskazuje neologizmy w tekście

 

II. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

  • przedstawia własne, logiczne zdanie w rozmowie, stosując się do reguł grzecznościowych; używa odpowiednich konstrukcji składniowych (np. trybu przypuszczającego lub zdań pytających) podczas rozmowy z osobą dorosłą
    i rówieśnikiem, a także w różnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych
  • dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji, świadomie w typowych sytuacjach dobiera różne rodzaje wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, wypowiedzenia oznajmujące, pytające i rozkazujące, świadomie dobiera intonację zdaniową
  • udziela odpowiedzi w formie krótkiej, sensownej wypowiedzi
  • łączy za pomocą odpowiednich spójników i przyimków współrzędne i podrzędne związki wyrazowe w zdaniu
  • wypowiada się w roli świadka i uczestnika zdarzeń
  • stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, przysłówka, liczebnika i czasownika
  • gromadzi wyrazy określające i nazywające na przykład cechy wyglądu i charakteru
  • wypowiada slogicznie i w sposób uporządkowany: opowiada zdarzenia w porządku chronologicznym, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy okrlające następstwo czasowe
  • aktywnie uczestniczy w rozmowie związanej z lekturą, lmem czy codziennymi sytuacjami
  • w sposób logiczny i uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, przedmot, obraz, ilustrację, plakat, stosując właściwe tematowi słownictwo oraz słownictwo służące do formułowania ocen, opinii, emocji i uczuć
  • wygłasza z pamięci teksty poetyckie, pougując się pauzą, barwą osu
  • świadomie pouguje się pozawerbalnymi środkami wypowiedzi (mimi, gestem)
  • stosuje się do zasad właściwego akcentowania wyrazów i intonowania wypowiedzeń
  • składa życzenia, tworzy wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry 
  • odróżnia znaczenia dosłowne wyrazów od metaforycznych i objaśnia znaczenia metaforyczne
  • dobiera i stosuje w swoich wypowiedziach wyrazy bliskoznaczne i przeciwstawne oraz poprawne związki wyrazowe

 

PISANIE

  • bezbłędnie stosuje wielką litena początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, stosuje w większości typowych sytuacji w swoich pracach podstawowe reguły interpunkcyjne dotyczące przecinka (np. przecinek przy wymienianiu oraz przed wybranymi zaimkami), dwukropka, myślnika; dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu 
  • poprawnie zapisuje głoski miękkie, zna i stosuje poznane zasady ortograi dotyczące pisowni ó–u, rz–ż, ch–h, nie z różnymi częściami mowy, -by z czasownikami
    i interpunkcji oraz potra
    je zastosować w sytuacjach nietypowych (np. wykorzystać wiedzę o wyrazach neutralnych i zdrobnieniach)
  • zna i stosuje wyjątki od poznanych reguł ortograficznych
  • odróżnia nazwy własne od pospolitych i stosuje odpowiednie zasady dotyczące pisowni wielką lite
  • zna i stosuje zasady układu gracznego listu oficjalnego, wywiadu, ramowego
    i
    szczegółowego planu wypowiedzi, ogłoszenia, zaproszenia, instrukcji, przepisu kulinarnego, dziennika, pamiętnika, notatki, streszczenia
  • zapisuje, uwzględniając wszystkie niezbędne elementy, list oficjalny, wywiad, plan ramowy i szczegółowy, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, przepis kulinarny, kartkę
    z dziennika i pamiętnika, notatkę (w różnych formach) i streszczenie
  • układa spójne, uporządkowane pod względem chronologicznym poprawnie skomponowane opowiadanie odtwórcze/twórcze, stara się, aby były one wierne utworowi / pomysłowe, streszcza utwory fabularne, świadomie wykorzystuje wyrazy określające następstwo czasowe, zwłaszcza przysłówki, przyimki i wyrażenia przyimkowe; opowiada z perspektywy świadka i uczestnika zdarzeń, wprowadza dialog, a także elementy innych form wypowiedzi, np. opis
  • stosuje akapity jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi
  • w sposób uporządkowany opisuje obraz, ilustrację, plakat, rzeźbę, stosując słownictwo służące do formułowania ocen i opinii, emocji i uczuć
  • zachowuje estetykę zapisu wypowiedzi
  • w wypowiedziach związanych z lekturą, lmem czy codziennymi sytuacjami łączy za pomocą odpowiednich spójników i przyimków współrzędne i podrzędne związki wyrazowe i stosuje się do zasad interpunkcji
  • w wypowiedziach stosuje poprawne formy gramatyczne rzeczownika, przymiotnika, liczebnika i czasownika we wszystkich trybach
  • w wypowiedziach gromadzi wyrazy określające i nazywające cechy na przykład charakteru na podstawie zachowań i postaw
  • dostrzega błędy ortograczne i interpunkcyjne w tworzonej wypowiedzi i je poprawia
  • sprawnie wyszukuje cytaty, zapisuje je w cudzysłowie i wprowadza do swojego tekstu

 

III. Kształcenie językowe

Umiejętnie stosuje wiedzę językową w zakresie:

  • słownictwa – wzbogaca tworzony tekst na przykład zdrobnieniami, wyrazami bliskoznacznymi, przeciwstawnymi, związkami frazeologicznymi
  • składni – rozpoznaje i stosuje różnorodne typy zdań: pojedynczych i złożonych oraz równoważniki; celowo używa różnych typów wypowiedzeń: pytających, oznajmujących, wykrzyknikowych, neutralnych, rozkazujących w zależności od sytuacji komunikacyjnej; wskazuje podmiot i orzeczenie, buduje spójne zdania pojedyncze, w których poprawnie łączy w związki wszystkie wyrazy; wzbogaca zdania, dodając przydawki, dopełnienia
    i okoliczniki; poprawnie rozpoznaje związki wyrazów w zdaniu, tworząc wykres zdania pojedynczego, stosuje się do zasad poprawnej interpunkcji
  • eksji – rozpoznaje i poprawnie odmienia typowe rzeczowniki (własne, pospolite, konkretne, abstrakcyjne), czasowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki i określa ich formę, rozpoznaje czasy i typy liczebników, rozpoznaje formy nieosobowe czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na -no, -to), wskazuje zaimki w tekście, podaje ich przykłady, wyjaśnia ich funkcję i stosuje je w celu uniknięcia powtórzeń, poprawnie używa krótszych i dłuższych form zaimków, używa odmiennych części mowy w poprawnych formach
  • fonetyki – stosuje wiadomości z zakresu podziału wyrazów na litery, głoski i sylaby,
    a także różnic między pisownią i wymową w poprawnym ich zapisie, bezbłędnie dzieli głoski na ustne, nosowe, twarde, miękkie, dźwięczne, bezdźwięczne, dzieli na głoski wyrazy ze spółgłoskami miękkimi, zna i stosuje reguły akcentowania wyrazów w języku polskim

 

 

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spnia wymagania kryterialne na ocenę dobrą oraz:

 

I. Kształcenie literackie i kulturowe

SŁUCHANIE

  • przekazuje trć wyuchanych wypowiedzi
  • samodzielnie i krytycznie wybiera różnorodne informacje z wyuchanego tekstu, tworzy notatkę w formie dostosowanej do potrzeb (np. plan, tabela, schemat, kilkuzdaniowa wypowiedź), rozpoznaje nastrój i nazywa intencje nadawcy komunikatu
  • odczytuje i omawia przenośny sens wyuchanych utworów poetyckich i prozatorskich
  • wyraża spójne zdanie na temat wysłuchanego komunikatu

 

CZYTANIE

  • charakteryzuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi w tekstach literackich oraz identyfikuje nadawcę i odbiorcę w sytuacjach znanych uczniowi z doświadczenia
  • wyjaśnia dosłowne i symboliczne intencje nadawcy
  • przytacza i wyjaśnia informacje w tekście, wyszukuje w wypowiedzi informacje wyrażone pośrednio i wykorzystuje je w wypowiedzi na przykład opisującej lub oceniającej postać kcyjną lub rzeczywistą
  • oddziela informacje ważne od drugorzędnych, fakty od opinii i wykorzystuje je
    w odczytywaniu znaczeń dosłownych i przenośnych, dokonuje selekcji materiału na podstawie faktów i opinii zawartych w tekście
  • szczegółowo omawia temat i ówną myśl tekstu na poziomie dosłownym i przenośnym
  • czyta teksty płynnie i poprawnie pod względem artykulacyjnym, interpretuje je głosowo, zwracając uwagę na przykład na wyrażane emocje i interpunkcję 
  • ośno czyta utwory, wykorzystując umiejętność poprawnej artykulacji i intonacji, aby oddać sens odczytywanego tekstu; poprawnie akcentuje wyrazy, również te, które
    w języku polskim akcentuje się nietypowo
  • ma świadomość konstrukcji wypowiedzi, rozumie funkcje takich części składowych wypowiedzi, jak tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie
  • świadomie posługuje się akapitami w celu oddzielania od siebie poszczególnych zagadnień
  • płynnie oddziela fakty od opinii w dłuższych tekstach
  • wskazuje typowe elementy konstrukcyjne i stylistyczne w życzeniach, ogłoszeniach, instrukcjach, przepisach, listach oficjalnych, dziennikach i pamiętnikach
  • odczytuje i twórczo wykorzystuje trci zawarte w artykule, instrukcji, przepisie, tabeli, schemacie i notatce
  • wskazuje i odczytuje przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi

 

DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE

  • systematycznie korzysta ze słownika ortograficznego
  • wybiera informacje wyrażone pośrednio w różnych źródłach, np. czasopismach, stronach internetowych; konfrontuje je z innymi źródłami
  • świadomie używa słowników wyrazów bliskoznacznych i poprawnej polszczyzny w celu wzbogacenia warstwy językowej tekstu

 

ALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY

  • swobodnie opowiada o swoich reakcjach czytelniczych, nazywa je, uzasadnia; ocenia
    i opisuje utwór,
      konfrontuje swoje reakcje czytelnicze z innymi odbiorcami
  • odnajduje w utworze poetyckim apostrofy, powtórzenia, zdrobnienia, uosobienia, ożywienia, obrazy poetyckie, wyrazy dźwiękonaśladowcze, objaśnia ich funkcję
    i znaczenie przenośne
  • rozpoznaje autora, adresata i bohatera wiersza, nie utożsamiając ich ze sobą;   wykorzystuje wiedzę na temat podmiotu lirycznego, adresata i bohatera wiersza do interpretacji utworu

 

  • szczegółowo omawia obrazy poetyckie w wierszu i ich funkcję w utworze
  • szczegółowo omawia cechy wyróżniające teksty artystyczne (poetyckie i prozatorskie) oraz użytkowe

     objaśnia funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w utworze epickim

  • identykuje mit, bajkę, przypowieść i nowelę, szczegółowo omawia ich cechy
  • rozumie rolę osoby mówiącej w tekście (narrator), rozpoznaje narratora trzecioosobowego i dostrzega różnice między narracją pierwszo- i trzecioosobową
  • objaśnia morał bajki na poziomie metaforycznym, samodzielnie odczytuje przesłanie utworu, np. przypowieści
  • rozumie funkcję: wersu, zwrotki, rymu, refrenu w ukształtowaniu brzmieniowej warstwy tekstu
  • wyodrębnia słuchowisko, plakat społeczny, przedstawienie i film spośród innych przekazów
    i tekstów kultury,
    interpretuje je na poziomie dosłownym i przenośnym
  • funkcjonalnie używa w swoich wypowiedziach pojęć z zakresu filmu i radia, m.in. gra aktorska, reżyser, scenariusz, adaptacja (filmowa, muzyczna, radiowa itd.), ekranizacja, kadr, ujęcie, słuchowisko; wyróżnia wśród przekazów audiowizualnych słuchowiska
    i różne gatunki filmowe
  • charakteryzuje i ocenia bohaterów oraz ich postawy odnoszące się do różnych wartości, konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami i doświadczeniami innych bohaterów literackich
  • samodzielnie odczytuje sens utworów na poziomie dosłownym i przenośnym
  • rozumie pojęcie neologizm, wskazuje neologizmy w tekście, rozumie zasady ich tworzenia

 

II. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

  • uzasadnia własne zdanie w rozmowie, podaje odpowiednie przykłady, stosuje się do reguł grzecznościowych, świadomie używa odpowiednich konstrukcji składniowych (np. trybu przypuszczającego lub zdań pytających) podczas rozmowy z osobą dorosłą i rówieśnikiem, a także w różnorodnych sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych   
  • dostosowuje wypowiedź do adresata i sytuacji, świadomie dobiera różne typy wypowiedzeń prostych i rozwiniętych, wypowiedzenia oznajmujące, pytające
    i rozkazujące
  • rozpoczyna i podtrzymuje rozmowę na temat lektury czy dzia lmowego
  • udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym
    i stylistycznym, świadomie dobiera intonację zdaniową, 
  • poprawnie stosuje formy czasownika w różnych trybach, w zależności od kontekstu
    i adresata wypowiedzi
  • w rozmowie związanej z lekturą, lmem czy codziennymi sytuacjami stosuje poprawny język, bogate słownictwo oraz frazeologizmy związane z omawianą tematyką
  • w sposób przemyślany i uporządkowany opisuje przedmiot, miejsce, krajobraz, postać, zwierzę, obraz, ilustrację, plakat, stosując bogate i właściwe tematowi słownictwo oraz słownictwo służące do formułowania ocen, opinii, emocji i uczuć
  • zaznacza akcenty logiczne, stosuje pauzy, dostosowuje tempo recytacji do trci wygłaszanych z pamięci lub recytowanych utworów
  • interpretuje przenne treści utworów poetyckich przewidzianych w programie nauczania
  • swobodnie dobiera i stosuje w swoich wypowiedziach wyrazy bliskoznaczne
    i przeciwstawne oraz poprawne związki wyrazowe
  • świadomie wzbogaca komunikat pozawerbalnymi środkami wypowiedzi
  • stosuje się do zasad właściwego akcentowania wyrazów (również akcentowanych nietypowo) i intonowania wypowiedzeń
  • składa pomysłowe życzenia, tworzy precyzyjną wypowiedź o cechach instrukcji, np. zasady gry
  • dokonuje samokrytyki wypowiedzi i doskonali ją pod względem konstrukcji i języka

 

PISANIE

  • bezbłędnie stosuje wielką litena początku wypowiedzenia i odpowiednie znaki interpunkcyjne na jego końcu, systematycznie stosuje poznane reguły interpunkcyjne, stosuje w swoich pracach dwukropek, myślnik, wielokropek, średnik; dzieli wyrazy na sylaby, przenosi wyraz do następnego wersu 
  • komponuje poprawne pod względem ortogracznym, interpunkcyjnym, eksyjnym, składniowym wypowiedzi o przejrzystej, logicznej kompozycji z uwzględnieniem akapitów; płynnie stosuje poznane reguły ortograficzne, zna i stosuje wyjątki od nich
  • bezbłędnie odróżnia nazwy własne od pospolitych i bezbłędnie stosuje zasady dotyczące pisowni wielką lite
  • pisze bezbłędnie pod względem kompozycyjnym i treściowym list oficjalny, wywiad, ramowy i szczegółowy plan wypowiedzi, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, przepis kulinarny, dziennik, pamiętnik, notatkę biograficzną, streszczenie
  • zapisuje, uwzględniając wszystkie niezbędne elementy, list oficjalny, wywiad, plan ramowy i szczegółowy, ogłoszenie, zaproszenie, instrukcję, przepis kulinarny, kartkę
    z dziennika i pamiętnika, notatkę biograficzną (w różnych formach) i streszczenie, dba
    o ciekawą formę swojego tekstu i/lub rzetelność zawartych w nim danych
  • układa szczegółowe/pomysłowe, wyczerpujące, poprawnie skomponowane opowiadanie odtwórcze/twórcze, list z perspektywy bohatera, list oficjalny, dziennik i pamiętnik, streszcza przeczytane utwory literackie, zachowując porządek chronologiczny
    i uwzględniając hierarchię wydarzeń
  • świadomie wprowadza dialog do opowiadania jako element rozbudowanej kompozycji, wprowadza inne formy wypowiedzi, np. opisu, charakterystyki bezpośredniej, świadomie stara się różnicować język bohaterów i narratora
  • w wypowiedziach pisemnych konsekwentnie stosuje akapity jako znak logicznego wyodrębnienia fragmentów wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie)
  • zachowuje estetykę zapisu wypowiedzi, dba, aby zapis jego wypowiedzi ułatwiał odbiorcy jej czytanie
  • tworzy szczegółowy, dobrze skomponowany opis obrazu, rzeźby i plakatu, stosując właściwe danej dziedzinie szuki nazewnictwo i słownictwo służące do formułowania ocen i opinii, emocji i uczuć
  • uzasadnia własne zdanie, podaje odpowiednie przykłady, np. z lektury
  • udziela wyczerpujących wypowiedzi poprawnych pod względem konstrukcyjnym
    i stylistycznym
  • w wypowiedziach zwzanych z lekturą, lmem czy codziennymi sytuacjami stosuje bogate słownictwo, frazeologizmy związane z omawianą tematyką; jego język jest poprawny
  • dokonuje samodzielnej autokorekty napisanego tekstu pod względem ortograficznym, interpunkcyjnym, stylistycznym i treściowym
  • sprawnie wyszukuje cytaty, zapisuje je w cudzysłowie, szczególnie dba o całkowicie wierny zapis cytatu, potrafi płynnie wprowadzić cytat do własnego tekstu

 

 

 

III. Kształcenie językowe

Sprawnie stosuje i wykorzystuje wiedzę językową w zakresie:

  • słownictwa dba o poprawność ownikową tworzonych wypowiedzi, samodzielnie dobiera zdrobnienia, wyrazy bliskoznaczne, przeciwstawne i frazeologizmy, wzbogacając tekst w zależności od formy wypowiedzi i sytuacji komunikacyjnej
  • składni – swobodnie rozpoznaje różne typy zdań pojedynczych (pytające, oznajmujące, rozkazujące, neutralne, wykrzyknikowe, nierozwinięte, rozwinięte), zdania złożone, równoważniki zdań, wskazuje podmiot i orzeczenie, tworzy ciekawe pod względem składniowym wypowiedzi, stosuje się do zasad poprawności logiczno-składniowej, wzbogaca zdania, dodając przydawki, dopełnienia i okoliczniki, dba o poprawne łączenie wyrazów w związki i interpunkcję wypowiedzeń złożonych)
  • eksji – rozpoznaje i stosuje w wypowiedziach w poprawnych formach odmienne
    i nieodmienne części mowy przewidziane w programie nauczania, bezbłędnie określa formę odmiennych części mowy, w tym poprawnie rozpoznaje i odmienia rzeczowniki (własne, pospolite, konkretne, abstrakcyjne), stosuje formy różnych czasów i trybów czasownika, typy liczebnika, zaimki, rozpoznaje formy nieosobowe czasownika (bezokolicznik, formy zakończone na -no, -to), zastępuje rzeczowniki, przymiotniki, przysłówki i liczebniki odpowiednimi zaimkami, poprawnie stosuje krótsze i dłuższe formy zaimków, wykorzystuje wiedzę o obocznościach w odmianie wyrazów do pisowni poprawnej pod względem ortograficznym
  • fonetyki – biegle stosuje wiadomości z zakresu fonetyki i wykorzystuje je
    w poprawnym zapisie wyrazów, stosuje w praktyce wszystkie poznane zasady akcentowania wyrazów

 

 

Ocenę celucą otrzymuje uczeń, który spnia wymagania kryterialne na ocenę bardzo dobrą oraz:

 

I. Kształcenie literackie i kulturowe

SŁUCHANIE

  • odczytuje i wyjaśnia przenośny sens wysłuchanych utworów poetyckich i prozatorskich

 

 

CZYTANIE

  • samodzielnie czyta ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytycznym, również teksty spoza listy lektur
  • wykorzystuje trci zawarte w artykułach, instrukcjach, przepisach, tabelach, schematach i notatkach biograficznych w tworzeniu własnych, samodzielnych wypowiedzi
  • odczytuje ośno i wygłasza z pamięci utwory poetyckie i prozatorskie oraz je interpretuje

 

DOCIERANIE DO INFORMACJI – SAMOKSZTAŁCENIE

  • wybiera i twórczo wykorzystuje informacje z różnych źródeł (np. czasopism, stron internetowych) we własnych wypowiedziach o charakterze informacyjnym lub oceniającym
  • szuka inspiracji do wzbogacenia swoich tekstów w słownikach wyrazów bliskoznacznych i poprawnej polszczyzny
  • dba o czystość i poprawność swojej wypowiedzi, korzystając z różnych źródeł: słowników, poradników, audycji radiowych i programów telewizyjnych

 

ANALIZOWANIE I INTERPRETOWANIE TEKSTÓW KULTURY

  • porównuje funkcję analizowanych elementów świata przedstawionego w różnych utworach epickich
  • wskazuje elementy mitu, bajki, przypowieści w innych tekstach kultury
  • dostrzega różnice między celem programów informacyjnych, rozrywkowych, reklam
  • odnosi się do postaw bohaterów kcyjnych i opisuje otaczającą ich rzeczywistość

 

II. Tworzenie wypowiedzi

MÓWIENIE

  • przedstawia własne stanowisko w związku ze sposobem rozwiązania problemu, wykonania zadania
  • podejmuje rozmowę na temat przeczytanej lektury/dzieła także spoza kanonu lektur przewidzianych programem nauczania w klasie piątej; omawia je w odniesieniu do innych dzieł także spoza kanonu lektur
  • interpretuje metaforyczne i symboliczne trci utworów literackich i plastycznych

 

PISANIE

  • tworzy samodzielne wypowiedzi cechujące się ciekawym twórczym ujęciem tematu, poprawną konstrukcją oraz właściwym doborem środków językowych
  • wykazuje się szczelną dbałością o poprawność ortograczną, interpunkcyjną, fleksyjną i składniową oraz estetykę zapisu wypowiedzi

 

III. Kształcenie językowe

  • świadomie stosuje i twórczo wykorzystuje wiedzę językową w zakresie treści materiałowych przewidzianych programem nauczania ownictwa, składni, eksji
    i fonetyki

 

Ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).

Wiadomości

Kontakt

  • Szkoła Podstawowa Nr 9 w Gliwicach
    ul. Sobieskiego 14
    44-100 Gliwice
    mail: sekretariat@sp9.gliwice.eu
  • 32 239 13 62

Galeria zdjęć