język polski informatyka język niemiecki historia biologia matematyka fizyka chemia informatyka religia wychowanie fizyczne geografia wos edukacja dla bezpieczeństwa język angielski

klasa 8

biologia

Ogólne wymagania programowe:

 

    ocenę celująca otrzymuje uczeń, który:

            wiedza:

   - w wysokim stopniu opanował wiedzę określoną programem nauczania,

   -  dodatkowa wiedza pochodzi z różnych źródeł i jest owocem samodzielnych poszukiwań i przemyśleń,

   - łączy wiedzę z różnych źródeł,

            umiejętności:

-ocenę celującą z przedmiotu otrzymuje uczeń , który rozwiązuje zadania złożone, problemowe , o podwyższonym stopniu trudności lub jest laureatem konkursów międzyszkolnych ( I, II, III miejsce ) lub rejonowych , wojewódzkich i ponad wojewódzkich (I, II, III miejsce lub wyróżnienie).

            - w wysokim stopniu opanował umiejętności określone programem nauczania,

            -uczeń potrafi korzystać ze źródeł informacji i potrafi samodzielnie zdobywać wiadomości,

            -   systematycznie wzbogaca swoją wiedzę korzystając z różnych źródeł informacji (odpowiednio do wieku)

            - samodzielnie rozwiązuje konkretne problemy zarówno w czasie lekcji jak i w pracy pozalekcyjnej,

            -jest autorem pracy wykonanej dowolną techniką o dużych wartościach poznawczych i dydaktycznych,

-wyraża samodzielny, krytyczny (stosownie do wieku) stosunek do określonych zagadnień

– potrafi udowadniać swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji będącej skutkiem nabytej samodzielnie wiedzy,

-  na lekcjach jest bardzo samodzielny;

 

ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:

wiedza:

            -  w stopniu wyczerpującym opanował materiał programowy, wykorzystuje różne źródła wiedzy,

            - posiada wiedzę pozwalającą na samodzielne jej wykorzystanie w różnych sytuacjach,

            -łączy wiedzę z pokrewnych przedmiotów,

Umiejętności:

-     sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela źródeł informacji,

-     potrafi korzystając ze wskazówek nauczyciela dotrzeć do innych źródeł wiadomości,

-     samodzielnie rozwiązuje problemy i zadania postawione przez nauczyciela, posługując się nabytymi umiejętnościami,

-     rozwiązuje zadania dodatkowe,

-     potrafi poprawnie rozumować w kategoriach przyczynowo - skutkowych, wykorzystując wiedzę przewidzianą programem nie tylko z jednego przedmiotu,

-     jest aktywny na lekcji;

 

ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:

wiedza:

            -  w zakresie wiedzy ma niewielkie braki, (operuje pojęciami i faktami) stosuje język przedmiotu

 

umiejętności:

            -potrafi korzystać z poznanych w czasie lekcji źródeł informacji,

            -inspirowany przez nauczyciela potrafi samodzielnie rozwiązywać zadania tematyczne i praktyczne o pewnym stopniu trudności,

            -rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe,

            - poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo- skutkowych,

            -   potrafi wykorzystać wiedzę w sytuacjach typowych,

-     wykazuje się aktywnością na lekcjach

 

 ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

wiedza:

- wiedza ucznia jest wyrywkowa i fragmentaryczna,

-      opanował podstawowe treści programowe w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się przedmiotu

umiejętności:

- potrafi pod kierunkiem nauczyciela skorzystać z podstawowych źródeł informacji,

- potrafi samodzielnie wykonać proste zadania,

- wyrywkowo stosuje wiedzę w sytuacjach typowych,

- jego aktywność na lekcjach jest sporadyczna;

 

ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:

wiedza:

- uczeń ma duże braki w wiedzy, które jednak nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy z przedmiotu;

 

 

umiejętności:

-  jego postawa na lekcjach jest bierna, ale odpowiednio motywowany jest w stanie z pomocą nauczyciela wykonywać proste zadania wymagające zastosowania podstawowych umiejętności, które umożliwiają edukację na następnym etapie;

 

ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII

 

1. Każdy uczeń jest oceniany zgodnie z Zasadami Wewnętrznego Oceniania.

2. Ocenie podlegają wszystkie formy aktywności ucznia – odpowiedź ustna, sprawdziany, kartkówki, zadania domowe,  aktywność, udział w konkursach

3. Każdy uczeń powinien otrzymać w ciągu semestru minimum 3 oceny.

4. Prace klasowe, testy wewnętrzne i zewnętrzne, sprawdziany i kartkówki oraz zadania domowe są obowiązkowe.

5. Prace klasowe i sprawdziany są zapowiadane z wyprzedzeniem zgodnie ze Statutem Szkoły i podawany jest zakres sprawdzanych umiejętności i wiedzy. (Nauczyciel ma obowiązek z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem zapowiedzieć sprawdzian). Na sprawdzianach mogą pojawiać się zadania na ocenę celującą.

6. Kartkówki nie muszą być zapowiadane, i obejmują wtedy materiał 3 ostatnich lekcji, kartkówki mogą obejmować określoną partię materiału i wówczas będą zapowiedziane.

7. Uczeń nieobecny na kartkówce, sprawdzianie, pracy klasowej jest zobowiązany uzupełnić braki do dwóch tygodni po powrocie do szkoły na konsultacjach. Jeżeli nie przyjdzie to jest równoznaczne z oceną niedostateczną.

8. Każdą pracę pisemną napisaną na ocenę niesatysfakcjonującą uczeń może poprawić. Poprawa jest dobrowolna i odbywa się w ciągu 2 tygodni od dnia podania informacji o ocenach. Uczeń poprawia pracę tylko raz i brana jest pod uwagę ocena wyższa. Oceny poprawiamy na konsultacjach.

9.Testów dotyczących całego poziomu nauczania wewnętrznych i zewnętrznych nie poprawia się.

10. Ocen uzyskanych z odpowiedzi ustnych nie poprawia się

11.Uczeń ma prawo w ciągu semestru do zgłoszenia raz nieprzygotowania do lekcji (uczeń zgłasza nieprzygotowanie przed rozpoczęciem lekcji, nie zaś w trakcie!). Przez nieprzygotowanie do lekcji rozumiemy: nieprzygotowanie do odpowiedzi, brak zeszytu

12. Uczeń ma prawo w ciągu semestru raz zgłosić brak zadania

13. Po wykorzystaniu limitu określonego wyżej, uczeń za każde nieprzygotowanie, brak zadania otrzyma ocenę niedostateczną.

 

 

 

 

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 8 szkoły podstawowej oparte
na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

 

I. Genetyka

1. Czym jest genetyka?

Uczeń:

  • określa zakres badań genetyki
  • wyjaśnia, że podobieństwo dziecka do rodziców jest wynikiem dziedziczenia cech

 

Uczeń:

  • rozróżnia cechy dziedziczne i niedziedziczne
  • definiuje pojęcia genetyka

i zmienność organizmów

 

Uczeń:

  • wskazuje cechy indywidualne i gatunkowe podanych organizmów
  • omawia zastosowanie genetyki w różnych dziedzinach: medycynie, kryminalistyce, rolnictwie
    i archeologii

 

Uczeń:

  • uzasadnia występowanie zmienności genetycznej wśród ludzi
  • wskazuje różnice między cechami gatunkowymi

a indywidualnymi

  • wyjaśnia, z czego wynika podobieństwo organizmów potomnych w rozmnażaniu bezpłciowym

 

Uczeń:

  • dowodzi, że cechy organizmu kształtują się dzięki materiałowi genetycznemu oraz są wynikiem wpływu środowiska
  • wyjaśnia znaczenie rekombinacji genetycznej
    w kształtowaniu się zmienności organizmów

 

2. Nośnik informacji genetycznej – DNA

 
  • wskazuje miejsca występowania DNA
  • wymienia elementy budujące DNA
  • przedstawia rolę DNA jako nośnika informacji genetycznej

 
  • przedstawia budowę nukleotydu
  • wymienia nazwy zasad azotowych
  • omawia budowę chromosomu
  • definiuje pojęcia: kariotyp, helisa, gen i nukleotyd
  • wykazuje rolę jądra
  • wykazuje konieczność związania DNA przez białka i powstania chromatyny

w jądrze komórkowym

  • wyjaśnia, z czego wynika komplementarność zasad azotowych
  • graficznie przedstawia regułę komplementarności
  • wyjaśnia proces replikacji
  • rozpoznaje DNA i RNA*
    na modelu lub ilustracji
  • porównuje budowę DNA z budową RNA*
  • omawia budowę i funkcję RNA*

 
  • uzasadnia konieczność zachodzenia procesu replikacji DNA przed podziałem komórki
  • wykonuje dowolną techniką model DNA
  • wykazuje rolę replikacji

w zachowaniu niezmienionej informacji genetycznej

 

 

 

 

            

 

 

 

               

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

 ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

 

I. Genetyka

 

3. Podziały komórkowe

 
  • wymienia nazwy podziałów komórkowych
  • podaje liczbę chromosomów w komórkach somatycznych i płciowych człowieka

 
  • definiuje pojęcia: chromosomy homologiczne, komórki haploidalne
    i komórki diploidalne
  • wskazuje miejsce zachodzenia mitozy i mejozy w organizmie człowieka

 
  • omawia znaczenie mitozy i mejozy
  • oblicza liczbę chromosomów w komórce haploidalnej, znając liczbę chromosomów w komórce diploidalnej danego organizmu

 
  • wykazuje konieczność redukcji ilości materiału genetycznego w komórkach macierzystych gamet
  • wykazuje różnice między mitozą a mejozą

 
  • wyjaśnia znaczenie rekombinacji genetycznej podczas mejozy
  • wykonuje dowolną techniką model mitozy lub mejozy

 

4. Podstawowe prawa dziedziczenia

 
  • definiuje pojęcia fenotyp

i genotyp

  • wyjaśnia symbole używane przy zapisywaniu krzyżówek genetycznych

 
  • omawia badania Gregora Mendla
  • zapisuje genotypy homozygoty dominującej
    i homozygoty recesywnej oraz heterozygoty
  • wykonuje krzyżówki genetyczne przedstawiające dziedziczenie jednego genu

 
  • identyfikuje allele dominujące i recesywne
  • omawia prawo czystości gamet
  • na schemacie krzyżówki genetycznej rozpoznaje genotyp oraz określa fenotyp rodziców

i pokolenia potomnego

 
  • przewiduje cechy osobników potomnych na podstawie prawa czystości gamet
  • interpretuje krzyżówki genetyczne, używając określeń: homozygota, heterozygota, cecha dominująca i cecha recesywna

 
  • zapisuje krzyżówki genetyczne przedstawiające dziedziczenie określonej cechy i przewiduje genotypy oraz fenotypy potomstwa
  • ocenia znaczenie prac Gregora Mendla dla rozwoju genetyki

 

5. Dziedziczenie cech u człowieka

 
  • wskazuje u ludzi przykładowe cechy dominującą i recesywną
  • z pomocą nauczyciela rozwiązuje proste krzyżówki genetyczne

 
  • wymienia cechy dominujące i recesywne
    u człowieka
  • z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązuje proste krzyżówki genetyczne

 
  • wyjaśnia, że cechę recesywną determinują allele homozygoty recesywnej
  • na podstawie krzyżówki genetycznej przewiduje wystąpienie cechu potomstwa

 
  • wskazuje cechy człowieka, które są zarówno wynikiem działania genów, jak

i czynników środowiska

  • ustala prawdopodobieństwo występowania cechy
    u potomstwa, jeśli nie są znane genotypy obojga rodziców

 
  • ocenia wpływ środowiska na kształtowanie się cech
  • na podstawie znajomości cech dominujących
    i recesywnych
  • projektuje krzyżówki genetyczne, poprawnie posługując się terminami homozygota i heterozygota

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

 

I. Genetyka

6. Dziedziczenie płci u człowieka

 
  • podaje liczbę chromosomów występujących w komórce diploidalnej człowieka
  • wymienia przykłady chorób dziedzicznych sprzężonych z płcią

 
  • rozpoznaje kariotyp człowieka
  • określa cechy chromosomów X i Y
  • omawia zasadę dziedziczenia płci

 
  • wyjaśnia rolę chromosomów płci i autosomów
  • przedstawia zjawisko nosicielstwa chorób pod kątem dziedziczenia płci

 
  • wyjaśnia mechanizm ujawniania się cech recesywnych sprzężonych z płcią
  • wykonuje krzyżówki genetyczne przedstawiające dziedziczenie hemofilii oraz daltonizmu

 
  • interpretuje krzyżówki genetyczne przedstawiające dziedziczenie hemofilii oraz daltonizmu
  • ocenia znaczenie poznania budowy ludzkiego DNA

 

7. Dziedziczenie grup krwi

 
  • wymienia cztery główne grupy krwi występujące
    u człowieka
  • przedstawia przykłady cech zależnych od wielu genów oraz od środowiska

 
  • omawia sposób dziedziczenia grup krwi
  • wyjaśnia sposób dziedziczenia czynnika Rh
  • wyjaśnia wpływ środowiska na rozwój cech osobniczych

 
  • rozpoznaje grupy krwi na podstawie zapisu genotypów
  • wykonuje krzyżówkę genetyczną przedstawiającą dziedziczenie grup krwi
  • określa możliwość wystąpienia konfliktu serologicznego

 
  • ustala grupy krwi dzieci na podstawie znajomości grup krwi ich rodziców
  • ustala czynnik Rh dzieci na podstawie znajomości czynnika Rh ich rodziców

 
  • określa konsekwencje dla drugiej ciąży wiążące się
    z wystąpieniem konfliktu serologicznego
  • wykazuje, że dziedziczenie czynnika Rh jest jednogenowe

 

8. Mutacje

 
  • definiuje pojęcie mutacja
  • wymienia czynniki mutagenne
  • podaje przykłady chorób uwarunkowanych mutacjami genowymi
    i chromosomowymi

 
  • rozróżnia mutacje genowe
    i chromosomowe
  • omawia przyczyny wybranych chorób genetycznych
  • wskazuje mechanizm dziedziczenia mukowiscydozy

 
  • wyjaśnia, na czym polegają mutacje genowe i chromosomowe
  • omawia znaczenie poradnictwa genetycznego
  • charakteryzuje wybrane choroby genetyczne
  • wyjaśnia podłoże zespołu Downa

 
  • wyjaśnia mechanizm powstawania mutacji genowych

i chromosomowych

  • omawia zachowania zapobiegające powstawaniu mutacji
  • wyjaśnia znaczenie badań prenatalnych

 
  • uzasadnia, że mutacje są podstawowym czynnikiem zmienności organizmów
  • analizuje przyczyny mutacji i wskazuje ich skutki
  • wykonuje portfolio na temat chorób genetycznych

 

 

 

 

            

 

 

 

           

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

 

II. Ewolucja życia

9. Ewolucja i jej dowody

 
  • definiuje pojęcie ewolucja
  • wymienia dowody ewolucji
  • wskazuje przykłady narządów szczątkowych w organizmie człowieka

 
  • omawia dowody ewolucji
  • wymienia przykłady różnych rodzajów skamieniałości
  • omawia etapy powstawania skamieniałości
  • definiuje pojęcie relikt
  • wymienia przykłady reliktów

 
  • wyjaśnia istotę procesu ewolucji
  • rozpoznaje żywe skamieniałości
  • omawia przykłady potwierdzające jedność budowy i funkcjonowania organizmów
  • wymienia przykłady struktur homologicznych
    i analogicznych

 
  • określa warunki powstawania skamieniałości
  • analizuje ogniwa pośrednie ewolucji
  • wskazuje istnienie związku między rozmieszczeniem gatunków a ich pokrewieństwem

 
  • wykazuje jedność budowy
    i funkcjonowania organizmów
  • ocenia rolę struktur homologicznych

i analogicznych jako dowodów ewolucji

 

10. Mechanizmy ewolucji

 
  • wyjaśnia znaczenie pojęcia

endemit

  • podaje przykłady doboru sztucznego

 
  • wymienia przykłady  endemitów
  • wyjaśnia, na czym polega dobór naturalny i dobór sztuczny
  • omawia ideę walki o byt

 
  • wyjaśnia główne założenia teorii ewolucji Karola Darwina
  • wskazuje różnicę pomiędzy doborem naturalnym

a doborem sztucznym

  • wymienia główne założenia syntetycznej teorii ewolucji

 
  • wykazuje izolację geograficzną jako drogę
    do powstawania nowych gatunków
  • wykazuje rolę endemitów
    z Galapagos w badaniach Darwina*
  • uzasadnia, że walka o byt jest formą doboru naturalnego
  • ocenia korzyści doboru naturalnego
    w przekazywaniu cech potomstwu
  • omawia współczesne spojrzenie na ewolucję – syntetyczną teorię ewolucji

 
  • ilustruje przykładami działanie doboru naturalnego i doboru sztucznego
  • ocenia korzyści dla człowieka płynące

z zastosowania doboru sztucznego

 

11. Pochodzenie człowieka

 
  • wymienia przykłady organizmów należących do rzędu naczelnych
  • omawia cechy człowieka rozumnego

 
  • wskazuje na mapie miejsce, gdzie rozpoczęła się ewolucja naczelnych
  • wymienia czynniki, które miały wpływ
    na ewolucję człowieka

 
  • określa stanowisko systematyczne człowieka
  • wskazuje na przykładzie szympansa różnice pomiędzy człowiekiem
    a innymi naczelnymi

 
  • analizuje przebieg ewolucji człowieka
  • wykazuje cechy wspólne człowieka z innymi naczelnymi
  • wymienia cechy człowieka pozwalające zaklasyfikować go do poszczególnych jednostek systematycznych

 
  • porównuje różne formy człowiekowatych
  • wykazuje, że naczelne
    to ewolucyjni krewni człowieka

 

 

 

 


            

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

 

III. Ekologia

12. Organizm

a środowisko

 
  • wyjaśnia, czym zajmuje się ekologia
  • wymienia czynniki ograniczające występowanie gatunków w różnych środowiskach
  • nazywa formy morfologiczne porostów wykorzystywane
     w skali porostowej

 
  • identyfikuje siedlisko wybranego gatunku
  • omawia, czym jest nisza ekologiczna organizmu
  • wyjaśnia, do czego służy skala porostowa

 
  • rozróżnia siedlisko i niszę ekologiczną
  • określa wpływ wybranych czynników środowiska na funkcjonowanie organizmów
  • wykazuje związek między zakresem tolerancji

a stosowaniem skali porostowej

odczytuje z wykresu dane dotyczące zakresu tolerancji

 
  • wykazuje zależność między czynnikami środowiska

a występującymi w nim organizmami

  • rozpoznaje na ilustracji formy morfologiczne porostów wykorzystywane
    w skali porostowej

 
  • interpretuje wykres przedstawiający zakres tolerancji ekologicznej danego gatunku
  • praktycznie wykorzystuje skalę porostową

 

13. Cechy populacji

 
  • definiuje pojęcia populacja

i gatunek

  • wylicza cechy populacji
  • wymienia typy rozmieszczenia osobników
    w populacji
  • określa wady i zalety życia organizmów w grupie

 
  • wyjaśnia zależność między definicją populacji i gatunku
  • wymienia przykłady zwierząt żyjących w stadzie
  • określa przyczyny migracji
  • przedstawia, jakie dane można odczytać z piramidy wiekowej populacji

 
  • wskazuje populacje różnych gatunków
  • określa wpływ migracji na liczebność populacji
  • wyjaśnia wpływ cech populacji na jej liczebność
  • odczytuje dane z piramidy wiekowej

 
  • wykazuje zależność między liczebnością populacji a jej zagęszczeniem
  • graficznie przedstawia różne typy rozmieszczenia osobników w populacji

i podaje ich przykłady

  • wykazuje zależność między strukturą płciową
    a liczebnością populacji
  • charakteryzuje grupy wiekowe w piramidach

 
  • przeprowadza w terenie obliczanie zagęszczenia wybranego gatunku
  • przewiduje losy populacji
    na podstawie jej piramidy wiekowej

 

 

 

 

             

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

 

III. Ekologia

14. Konkurencja

 
  • nazywa zależności międzygatunkowe
  • wymienia zasoby, o które konkurują organizmy

 
  • wyjaśnia, na czym polega konkurencja
  • wskazuje rodzaje konkurencji

 
  • graficznie przedstawia zależności między organizmami, zaznacza, który gatunek odnosi korzyści, a który – straty
  • porównuje konkurencję wewnątrzgatunkową

z konkurencją

międzygatunkową

 
  • wskazuje przyczyny i skutki konkurencji międzygatunkowej

i wewnątrzgatunkowej

  • wykazuje zależność między zasobami środowiska

a intensywnością konkurencji

 
  • uzasadnia, wykorzystując wiedzę z ewolucjonizmu,
    że konkurencja jest czynnikiem doboru naturalnego

 

15. Drapieżnictwo. Roślinożerność

 
  • wymienia przykłady roślinożerców
  • wskazuje przykłady drapieżników i ich ofiar
  • omawia przystosowania organizmów do drapieżnictwa
  • podaje przykłady roślin drapieżnych

 
  • określa znaczenie roślinożerców w przyrodzie
  • omawia adaptacje roślinożerców do zjadania pokarmu roślinnego
  • wyjaśnia na wybranych przykładach, na czym polega drapieżnictwo
  • wymienia charakterystyczne cechy drapieżników i ich ofiar

 
  • wyjaśnia, w jaki sposób rośliny i roślinożercy wzajemnie regulują swoją liczebność
  • omawia różne strategie polowań stosowanych przez drapieżniki
  • opisuje sposoby obrony organizmów przed drapieżnikami
  • wykazuje przystosowania rośliny drapieżnej do zdobywania pokarmu

 
  • ocenia znaczenie drapieżników i roślinożerców w środowisku
  • wskazuje adaptacje drapieżników

i roślinożerców
do zdobywania pokarmu

  • określa rolę drapieżników w przyrodzie jako

regulatorów liczebności
ofiar

  • charakteryzuje sposoby obrony roślin przed zjadaniem

 
  • wykazuje zależności między liczebnością populacji drapieżników a liczebnością populacji ich ofiar
  • wyjaśnia przyczyny drapieżnictwa i wskazuje metody zdobywania pokarmu przez rośliny drapieżne
  • wykazuje korzyści dla roślin płynące z roślinożerności
  • przedstawia pozytywne
    i negatywne skutki roślinożerności

 

16. Pasożytnictwo

 
  • wymienia przykłady pasożytów zewnętrznych
    i wewnętrznych
  • wymienia przykłady pasożytnictwa u roślin

 
  • wyjaśnia, na czym polega pasożytnictwo
  • klasyfikuje pasożyty na zewnętrzne i wewnętrzne

 
  • charakteryzuje przystosowania organizmów do pasożytniczego trybu życia
  • charakteryzuje pasożytnictwo u roślin

 
  • ocenia znaczenie pasożytnictwa w przyrodzie
  • wskazuje przystosowania roślin
    do pasożytniczego trybu życia

 
  • wyjaśnia znaczenie pasożytnictwa w regulacji zagęszczenia populacji ofiar

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

III. Ekologia

17. Nieantagonistyczne zależności między gatunkami

 
  • wymienia nieantagonistyczne zależności międzygatunkowe
  • podaje przykłady organizmów, które łączy zależność nieantagonistyczna

 
  • określa warunki współpracy między gatunkami
  • rozróżnia pojęcia

komensalizm i mutualizm

  • omawia budowę korzeni roślin motylkowych

 
  • omawia różnice między komensalizmem

a mutualizmem

  • charakteryzuje role grzyba i glonu w plesze porostu

 
  • określa warunki występowania nieantagonistycznych relacji między organizmami różnych gatunków
  • charakteryzuje relacje między rośliną motylkową

 
  • ocenia znaczenie bakterii azotowych występujących w glebie
  • wyjaśnia, jakie praktyczne znaczenie ma wiedza
    o mikoryzie

 

18. Czym jest ekosystem?

 
  • wymienia przykładowe ekosystemy
  • przedstawia składniki biotopu i biocenozy
  • rozróżnia ekosystemy sztuczne i naturalne

 
  • wskazuje elementy biotopu i biocenozy wybranego ekosystemu
  • omawia, do czego człowiek wykorzystuje ekosystemy
  • wymienia przemiany
    w ekosystemach

 
  • omawia różnice między ekosystemami naturalnymi a sztucznymi
  • omawia przebieg sukcesji pierwotnej i wtórnej

 
  • charakteryzuje różnicę między sukcesją pierwotną
    a wtórną

 
  • wykazuje zależności między biotopem a biocenozą
  • wyszukuje w terenie miejsce zachodzenia sukcesji wtórnej

 

19. Zależności pokarmowe

 
  • wymienia nazwy ogniw łańcucha pokarmowego
  • przyporządkowuje znane organizmy poszczególnym ogniwom łańcucha pokarmowego
  • rysuje schematy prostych łańcuchów pokarmowych
    w wybranych ekosystemach

 
  • wyjaśnia przyczyny istnienia łańcuchów pokarmowych
  • wskazuje różnice między producentami
    a konsumentami
  • rysuje schemat prostej sieci pokarmowej

 
  • analizuje wybrane powiązania pokarmowe
    we wskazanym ekosystemie
  • charakteryzuje role poszczególnych ogniw łańcucha pokarmowego

 
  • wykazuje rolę destruentów
    w ekosystemie
  • omawia czynniki, które zakłócają równowagę ekosystemu

 
  • przewiduje skutki, jakie
    dla ekosystemu miałoby wyginięcie określonego ogniwa we wskazanym łańcuchu pokarmowym
  • interpretuje, na czym polega równowaga dynamiczna ekosystemu

 

20. Materia i energia w ekosystemie

 
  • mawia na podstawie ilustracji piramidę ekologiczną

 
  • wykazuje, że materia krąży
    w ekosystemie
  • omawia na podstawie ilustracji obieg węgla
    w ekosystemie

 
  • wyjaśnia, że energia przepływa przez ekosystem
  • wykazuje rolę producentów, konsumentów i destruentów w krążeniu materii

 
  • interpretuje zależności między poziomem pokarmowym a biomasą i liczebnością populacji
  • analizuje informacje przedstawione w formie piramidy ekologicznej

 
  • analizuje przyczyny zaburzeń w krążeniu materii w ekosystemach
  • uzasadnia spadek energii

w ekosystemie na kolejnych poziomach troficznych

 

 

 

 

            

 

 

 

 

Dział

 

Temat

Poziom wymagań

ocena dopuszczająca

ocena dostateczna

ocena dobra

ocena bardzo dobra

ocena celująca

 

IV. Człowiek i środowisko

 

21. Różnorodność biologiczna

 
  • przedstawia poziomy różnorodności biologicznej
  • wymienia czynniki wpływające na stan ekosystemów

 
  • wyjaśnia, na czym polega różnorodność biologiczna
  • wyjaśnia różnice pomiędzy dwoma poziomami różnorodności biologicznej

wyszukuje w różnych źródłach informacje na temat skutków spadku różnorodności

 
  • charakteryzuje poziomy różnorodności biologicznej
  • omawia wpływ klimatu
    na kształtowanie się

różnorodności biologicznej

 
  • wykazuje zmiany różnorodności biologicznej podczas sukcesji
  • porównuje poziomy różnorodności biologicznej

 
  • analizuje przyczyny prowadzące do nagłego wymarcia gatunku

 

22. Wpływ człowieka  na różnorodność biologiczną

 
  • wymienia przykłady działalności człowieka przyczyniającej się
    do spadku różnorodności biologicznej
  • podaje przykłady obcych gatunków

 
  • wskazuje działalność człowieka jako przyczynę spadku różnorodności biologicznej
  • wskazuje gatunki wymarłe jako przykład działalności człowieka

 
  • wskazuje, w jaki sposób niszczenie siedlisk wpływa na stan gatunkowy ekosystemów
  • wyjaśnia, skąd się biorą nowe gatunki roślin

i zwierząt w ekosystemach naturalnych

 
  • wykazuje, w jaki sposób działalność człowieka wpływa na eliminowanie gatunków
  • ocenia wpływ wprowadzania obcych gatunków
    na bioróżnorodność
    w Polsce

 
  • analizuje zależności między działalnością człowieka
    a zmianą czynników środowiskowych wpływających na spadek różnorodności biologicznej

 

23. Racjonalne gospodarowanie zasobami przyrody

 
  • wymienia przykłady zasobów przyrody
  • wyjaśnia znaczenie recyklingu dla racjonalnego gospodarowania zasobami

 
  • wymienia przykłady odnawialnych

i nieodnawialnych zasobów przyrody

  • ilustruje przykładami,
    jak należy dbać o ochronę zasobów
  • klasyfikuje zasoby przyrody na niewyczerpywalne

i wyczerpywalne, podaje
ich przykłady

  • omawia racjonale gospodarowanie zasobami przyrody

 
  • wykazuje skutki niewłaściwej eksploatacji zasobów
  • wyjaśnia, na czy polega zrównoważony rozwój

 
  • objaśnia, w jaki sposób odtwarzają się odnawialne zasoby przyrody
  • wyjaśnia, jak młodzież może się przyczynić do ochrony zasobów przyrody

 

24. Sposoby ochrony przyrody

 
  • określa cele ochrony przyrody
  • wymienia sposoby ochrony gatunkowej

 
  • wymienia formy ochrony przyrody
  • omawia formy ochrony indywidualnej

 
  • wyjaśnia, na czym polega ochrona obszarowa
  • wykazuje różnicę między ochroną gatunkową ścisłą
    a częściową

 
  • charakteryzuje poszczególne formy ochrony przyrody
  • wyjaśnia, czego dotyczy program Natura 2000
  • prezentuje wybrane przykłady czynnej ochrony przyrody w Polsce

 
  • wskazuje formy ochrony przyrody występujące

w najbliższej okolicy

  • uzasadnia konieczność stosowania form ochrony przyrody dla zachowania gatunków i ekosystemów

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wiadomości

Kontakt

  • Szkoła Podstawowa Nr 9 w Gliwicach
    ul. Sobieskiego 14
    44-100 Gliwice
    mail: sekretariat@sp9.gliwice.eu
  • 32 239 13 62

Galeria zdjęć

RSS | Kontakt | Mapa strony | Polityka prywatności