RODZICU, JAK REAGOWAĆ NA KŁAMSTWO?

(materiały edukacyjne dla rodziców opracowane w ramach pedagogizacji – 24.03.2015)

Jednym z symptomów rozluźniania więzi między rodzicami, a dziećmi, a często nawet wchodzenia dziecka na drogę destrukcji, jest pojawienie się kłamstwa. Kłamstwo pomiędzy członkami rodziny ma ogromną destrukcyjną siłę. Niszczy relacje, oddala od siebie bliskich sobie ludzi. Jedno kłamstwo pociąga za sobą kolejne, co sprawia, że dziecko zaczyna żyć „podwójnym życiem” i coraz trudniej mu korzystać z nas jako rodziców. To, że dziecko zaczyna nas okłamywać, może być dla nasz bardzo trudnym bolesnym przeżyciem.

            Przyczyny kłamstwa mogą być bardzo różne i część z nich wynika, niestety,
z zachowań dorosłych. Do takich przyczyn należą:

• modelowanie, dawanie przykładu – dorośli członkowie rodziny sami nie mówią prawdy, ukrywają przed sobą nawzajem różne swoje zachowania, nawet błahe (np. matka ukrywa przed ojcem, że kupiła nową sukienkę),
• nadmierne, destrukcyjne reakcje rodziców na to, że dziecko mówi im prawdę, która im się nie podoba. Jeśli dziecko przekona się, że ujawnianie prawdy i konsekwencje
  z tym związane są dla niego dużo bardziej przykre niż okłamywanie rodziców – jest dość prawdopodobne, że zacznie kłamać,
• naruszanie granic dziecka, gdy rodzice próbują zmusić je do ujawnienia spraw osobistych, które ono chce zachować dla siebie,
• nieprzestrzeganie umów przez rodzica/rodziców.

JEŚLI DZIECKO ZACZYNA CIĘ OKŁAMYWAĆ:

• SPRÓBUJ – przeprowadzić na ten temat z dzieckiem poważną rozmowę. Podkreśl
  w niej, że wzajemna uczciwość ma dla Ciebie ogromne znaczenie i bardzo Ci zależy na jej przestrzeganiu. Dowiedz się, jak dziecko rozumie przyczyny tego, że kłamie.

• STARAJ SIĘ – aby pytanie „Dlaczego skłamałeś” było rzeczywiście pytaniem
  o przyczyny, a nie formą wyrzutu czy oskarżenia. Być może najlepszym sposobem zadania tego pytania będzie: „Co mogę zrobić, abyś w przyszłości nie kłamał”.

• Jeśli dziecko zwraca uwagę na popełniane przez Ciebie błędy, nie traktuj tego jako oskarżeń ani manipulacyjnych usprawiedliwień. SŁUCHAJ DZIECKA UWAŻNIE, wyjaśnij mu motywy swojego postępowania, a jeśli okaże się, że źle się czuje
  z jakimiś Twoimi zachowaniami, porozmawiajcie o możliwości ich zmiany.

• ZAWRZYJ Z DZIECKIEM UMOWĘ – z której będzie jasno wynikało, że mówienie prawdy będzie się dziecku bardziej opłacało niż kłamstwo.

• STARAJ SIĘ  - tej umowy skrupulatnie przestrzegać.

Opracowanie: Joanna Troll – pedagog szkolny,

 na podstawie „Poradnika dla rodziców” przygotowanego przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii